Op 25 maaie bringe de stifting Mudhoen en útjouwerij Wijdemeer twa histoaryske stripboeken út: it Nederlânsktalige “Het Kollumer oproer” en de Fryske oersetting “Reboelje te Kollum”. De boeken binne skreaun en tekene troch it striptekenderskollektyf Mudhoen, dat bestiet út Richard Bos, Alexander Russchen en Gerard Boersma. De Fryske oersetting is makke troch Henk Wolf.
Yn april 2023 is de Toal-Normierengs-Truppe, yn it koart TNT, oprjochte. Dat is in groepke minsken dat wurden út it Dútsk yn it Sealterfrysk makket. Dat wurdt yn it foarste plak dien om de skoallen yn it Sealterlân te skewielen, want in protte wurden steane net yn de besteande wurdboeken. De list kin ek brûkber wêze foar minsken dy’t teksten yn it Sealterfrysk skriuwe wolle of dy’t oersettingen yn dy taal meitsje. De list befettet útsoarte in protte neologismen. Dat kinne lienoersettingen út it Westerlauwersk Frysk, Noardfrysk, Nederlânsk, Dútsk of Nedersaksysk wêze (bygelyks Krulzeloat nei it foarbyld fan it Nederlânske krulsla, en Kniphoolder foar ponghâlder nei Platdútsk foarbyld), mar ek folsleine nijfoarmingen (lykas Flaaskplume foar auberzjine). Der steane ek ferâldere wurden by dy’t in (justjes) nije betsjutting krigen ha (sa as Breekjäild foar skeafergoeding, en Oachtje für Mirabelle). Troch oaren foarme of út it ferline opdolde wurden komme ek yn de list (foarbylden binne Sküüldouk foar mûlekapke, en Meenteboas foar boargemaster).
Wurdsjebakkerij is net altyd maklik en net ien wit oft in nij wurd it oprêdt. Neffens it aard fan it wurk docht men hast altyd wat dat de taal en de sprekkers tydlik faninoar ferfrjemdet. It kin ek goed wêze dat der in neologisme foarme wurdt, wylst der doch noch in gaadliker wurd yn ‘e taalmienskip yn gebrûk is. Krityk is dêrom altyd mooglik en de list sil net inkeld útwreide, mar ek geregeld oanpast wurde.
Ut praktyske reden wurdt de list stavere neffens de regels dy’t de fjouwer legere skoallen yn it Sealterlân yn har learboeken oan de bern bybringe. Dy wykt op in pear punten ôf fan de stavering fan de besteande wurdboeken. Dat hat fansels ek neidielen, mar de skoallen ha dêrom frege, dat sa komt it.
De TNT bestiet op it stuit út Johanna Evers, Ingeborg Remmers, Veronika Pugge en Henk Wolf. Fierder binne der in pear adviseurs dy’t frege wurde as de kommisje der sels net út komt.
Fansels haw ik de foarbije moannen wer wurden en sinnen delkwattele dy’t my by it lêzen fan Fryske literatuer yn it each foelen. Ik ha se taheakke oan de wurdlist op dizze website. Dêr steane no 2.656 Nederlânske wurden mei in ferskaat oan oersettingen yn – en dat gauris sokken dy’t net fuort opdûke as jo yn it wurdboek sykje.
The nice giant couldn’t sleep.
Today he had spoken many words, as there were: ‘fat lady’ and ‘little man’ and definitely ‘very tasty chocolate bars’. But as soon as he had said them, they were gone. They never as much as reached the ears of papa giant and mama giant and his little sister giant, who was not little at all.
No, instead they all heard very different words – words the nice giant had never said. They were words like ‘plus-sized person’ and ‘person whose size is irrelevant’ and even ‘very healthy biological salad’. Mama giant had heard those words, papa giant had heard those words and his little giant sister had heard them too. Yet, the nice giant would never say words like that, he did not even know the meaning of some of them.
A brilliant moonbeam was slanting through a gap in the curtains. It fell on the nice giant’s face. He tried to doze off, but it was no good. He knew someone was stealing his words and replacing them by someone else’s words. The nice giant knew crows did such things with shiny objects. Could there be word crows about? he wondered.
Zoals elk jaar heb ik ook nu in de kerstvakantie een taalkundekwis gemaakt. Die bestaat uit tien meerkeuzevragen, allemaal over het taal- en redekundig ontleden.
Op dizze website hâld ik al withoelang in wurdlist by mei suggestjes foar it oersetten fan Nederlânske begripen yn it Frysk. De foarbije moannen haw ik de list in moai stikje útwreide mei wurden dy’t ik yn boeken, yn it praat fan minsken om my hinne of yn neislachwurken tsjinkaam bin. As ik Word leauwe mei, steane der no 2.563 Nederlânske begripen mei oersetideeën yn.
Fansels is it net in list dy’t jo brûke kinne om begripen sûnder beroai ien-op-ien te fertalen, de kop moat der al by en jo moatte in soad begripen foardat jo se brûke grif efkes opsykje om der wat gefoel foar te krijen, mar as helpmiddel hoopje ik dat de list minsken helpe kin om moai idiomatysk Frysk te skriuwen.
Dat der ferlet fan is, docht wol bliken út de statistykjes dy’t myn site byhâldt. Nei in Nederlânsktalich stik oer ûntleding is de wurdlist it populêrste ûnderdiel fan myn website. De list wurdt alle dagen yn trochsneed njoggen kear oproppen. Dat falt my net ôf. Soms lês ik in Frysktalich stik en dan tink ik ynienen by in formulearring: hee, soe de skriuwer dêr myn wurdlist foar rieplachte ha?