Het Standaardnederlandse gebruik van ‘hun’ of ‘hen’ is gebaseerd op regels die Christiaen van Heule in 1625 heeft bedacht. In de praktijk functioneren die regels overigens nauwelijks, zeker in de spreektaal niet.

Volgens de regels die sinds jaar en dag op scholen worden aangeleerd, krijg je ‘hen’ na een voorzetsel en als hoofd van een lijdend voorwerp. Als hoofd van andere voorwerpen krijg je ‘hun’.

We hebben hier te maken met een bezittend voorwerp, ook wel ‘possessieve datief’ genoemd. Dat voorwerp wordt met een aantal andere voorwerpen die in oudere taalfasen in de derde naamval stonden wel ‘meewerkend voorwerp’ of ‘indirect object’ genoemd. Het persoonlijk voornaamwoord van de derde persoon meervoud dat in z’n eentje deze functie in de zin vervult of het hoofd is van een zinsdeel met die functie, krijgt niet de vorm ‘hen’, maar de vorm ‘hun’.

In die functie is overigens ook ‘ze’ mogelijk, maar dat komt alleen in onbenadrukte posities voor. De plaats na ‘ook’ is gereserveerd voor benadrukte voornaamwoorden.

Zie:
https://onzetaal.nl/taaladvies/bezittend-voorwerp
https://onzetaal.nl/taaladvies/hun-hen
https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/hun-hen
https://taaladvies.net/hen-of-hun-algemeen/

De drie puntjes heten wel ‘beletselteken’. Denk erom dat het er in verzorgde teksten altijd drie zijn, niet vier of vierentwintig! Wat het gebruik betreft: als ze een deel van een woord vervangen, worden ze zonder spatie met het restant van dat woord verbonden, zoals in zin (1). In overige situaties worden ze voorafgegaan door een spatie, zoals in zin (2).

(1) Hou nou godv… eens je mond!

(2) Plotseling gingen alle lichten uit …

In het Standaardnederlands betekent ‘kunnen’ ‘in staat zijn tot’. Het is meestal een hulpwerkwoord. In het Standaardnederlands is ‘kennen’ een zelfstandig werkwoord dat ‘kennis gemaakt hebben met’ of ‘kennis hebben van’ betekent. De volgende zinnen illustreren dat Standaardnederlandse gebruik:

(1a) Jan kan goed voetballen.
(1b) Jan kan geen Frans spreken.

(2a) Jan kent Piet al jaren.
(2b) Jan kent geen Frans.

De persoonsvorm van de derde persoon enkelvoud eindigt bij deze werkwoorden in het Standaardnederlands altijd op een -t.

Zie:
https://onzetaal.nl/taaladvies/nederlands-kennen-kunnen
https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/engels-kennen-kunnen
https://taaladvies.net/kunnen-of-kennen-ik-kan-of-ken-geen-engels/

Dit woord is te vinden in Het Groene Boekje en op de digitale tegenhanger daarvan, woordenlijst.org. Op die site staat de volgende toelichting:

“Een samenstelling waarin het eerste lid een aantal nevengeschikte elementen bevat die binnen de context van het woord een geheel vormen, wordt niet als een samentrekking van twee afzonderlijke samenstellingen beschouwd, maar als een samenstelling met een meerledig eerste lid. Als zodanig wordt het aan elkaar geschreven, waarbij de elementen die het eerste lid vormen worden gescheiden door koppeltekens.”

Correct is: ‘staats- en inburgeringsexamens’. Hoofdlettergebruik zou suggereren dat we te maken hadden met een eigennaam en Het Groene Boekje beschouwt ‘staatsexamen’ niet als eigennaam. De schrijfwijze ‘staats-en-inburgeringsexamens’ betekent dat we te maken zouden hebben met één type examen in plaats van met twee.

Beide vormen gelden tegenwoordig als Standaardnederlands, ook al hebben sommige taalgebruikers vroeger op school geleerd dat ‘toendertijd’ niet correct zou zijn. Moderne gezaghebbende taaladviseurs rekenen beide vormen goed.

Zie:
https://taaladvies.net/toendertijd-of-toentertijd/
https://onzetaal.nl/taaladvies/toendertijd-toentertijd
https://vrttaal.net/taaladvies-spelling/toentertijd-toendertijd

Volgens voorname taaladviseurs is ‘blank’ in de twintigste eeuw de normale aanduiding van een rozige huidskleur geworden en kiezen sommige taalgebruikers er in de eenentwintigste eeuw voor om dat woord door ‘wit’ te vervangen. Ingeburgerd is het in die betekenis nog niet.

Onze Taal schrijft:
“Sommige media kiezen sinds (ongeveer) 2016 bewust voor wit in plaats van blank als benaming voor de ‘roze’ huidskleur: de witte bevolking, witte boeren in Zimbabwe. Deze keuze valt op. Dat is een normaal verschijnsel als een woord anders wordt gebruikt dan lange tijd gebruikelijk is geweest. In dit geval geldt dat extra sterk doordat de keuze voor wit of blank verweven is met politiek gevoelige thema’s. Of wit op termijn wel of niet breed geaccepteerd wordt als vervanger van blank, zal de tijd uitwijzen.”

De taaladviesdienst van de VRT schrijft:
“Naar personen verwijzen met ‘wit’ is nog niet ingeburgerd, naar bepaalde verschijnselen of instanties met ‘wit’ verwijzen, wel. Denk maar aan ‘een witte school’ en ‘een wit dorp’.”

De Taalunie laat zich over deze kwestie niet uit.

Volgens de officiële spelling plaats je voor en achter ‘miljoen’ en na ‘duizend’ een spatie. Verder volg je de aaneenschrijfregels voor samenstellingen.

In de officiële Nederlandse spelling krijgen uit het Engels geleende werkwoorden die in de brontaal op -le eindigen de uitgang -elen. Ze worden vervolgens op de normale manier vervoegd en gespeld. De stemhebbende /l/ aan het einde van de stam ‘googel’ maakt dat het voltooid deelwoord als ‘gegoogeld’ wordt geschreven.

Wie hier ‘nee’ heeft geantwoord, heeft z’n literatuur niet bijgehouden. In deze kwestie zijn de gezaghebbende adviezen de afgelopen jaren gewijzigd onder invloed van nieuw taalkundig inzicht.

Vorige generaties leraren brachten hun leerlingen vaak bij dat alleen ‘De reizigers werd verzocht over te stappen’ correct zou zijn, met als argument dat in de bedrijvende variant van de zin (‘Ik verzoek de reizigers over te stappen’) ‘de reizigers’ het meewerkend voorwerp zou zijn en meewerkende voorwerpen in lijdende zinnen niet het onderwerp worden. Er is echter veel voor te zeggen om in de bedrijvende variant ‘de reizigers’ als lijdend voorwerp op te vatten.

Zie:
https://onzetaal.nl/taaladvies/reizigers-wordt-verzocht
https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/verzocht
https://taaladvies.net/verzoeken-de-reizigers-worden-of-wordt-verzocht/